|
PLAN ZAJĘĆ O PROFILU
„ŁAMIGŁÓWKI - ZAJĘCIA MATEMATYCZNO - LOGICZNE”
ADRESACI PLANU - 5, 6 - LATKI - GRUPA NIEDŹWIADKÓW
OSOBA PROWADZĄCA - MARIA KĄKOL
WPROWADZENIE
„Matematyka jest delikatnym kwiatem, który rośnie nie na każdej glebie i zakwita nie wiadomo kiedy i jak”
/Jean Fabre/
Jak powszechnie wiadomo „Matematyka jest królową nauk”. Rozumienie jej jest wielką umiejętnością, zaś stosowanie wielkim osiągnięciem prowadzącym do rozwoju w każdej dziedzinie życia.
W wieku przedszkolnym dziecko rozwija się najintensywniej. Chłonie wiedzę, nabywa umiejętności i rozwija zainteresowania czy zdolności. Tym czynnościom towarzyszą procesy myślenia, takie jak: analiza, synteza, porównywanie, uogólnianie czy wnioskowanie. W wyniku tych procesów powstają w umyśle człowieka produkty, które określane są jako "pojęcia". Zatem myślenie to sposób na poznanie rzeczywistego świata. To czynność umysłowa, gdzie spostrzeżenia dawniej odbierane oraz ich wyobrażenia ulegają przetworzeniu i umożliwiają dostrzeganie stosunków między przedmiotami i zjawiskami.
Każde dziecko ma swój własny rytm i tempo rozwoju, które uwarunkowane są czynnikami biologicznymi i środowiskowymi. W przedszkolu mamy do czynienia z dziećmi zarówno tymi, u których obserwujemy przyspieszony rozwój, jak i z tymi, których charakteryzują niedobory rozwojowe. Ta różnorodność skłania nauczycieli do poszukiwań rozwiązań dostosowanych do indywidualnego rozwoju dziecka. W wieku przedszkolnym kształtują się nawyki i rozwijają umiejętności przydatne w dalszym życiu każdego człowieka. Wśród tych umiejętności istotne są umiejętności matematyczne.
Edukację matematyczną dzieci można podzielić na dwie części. Pierwsza to ta, która zaczyna się długo przed tym zanim dziecko rozpocznie systematyczną naukę matematyki i powinna być ona poświęcona dziecięcemu liczeniu i orientacji przestrzennej.
Druga część edukacji to kształtowanie pojęć i umiejętności matematycznych z zastosowaniem metod operacyjnych.
W świetle nowej podstawy programowej edukacja matematyczna w przedszkolu powinna polegać głównie na umożliwieniu dziecku osiągnięcia odpowiednich kompetencji intelektualnych, przygotowujących do systematycznego przyswajania wiedzy do sukcesu.
W edukacji matematycznej najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy pojęcia i umiejętności. Jeżeli doświadczenia są specjalnie dobrane, przyczyniają się do rozwoju myślenia i hartowania dziecięcej odporności. Wszystko zaczyna się, więc od doświadczeń. W trakcie ich przetwarzania dziecko musi mówić. Nazywanie przedmiotów oraz wykonywanie czynności sprzyja koncentracji uwagi i pomaga dziecku dostrzegać to, co ważne.
Program „Łamigłówki - zajęcia matematyczne” opiera się na założeniu nauki poprzez zabawę i działaniu za pomocą konkretów i praktycznych ćwiczeń. Treści programowe programu odwołują się do wskazań Podstawy Programowej - obszary: 4.1); 4.2); 4.3); 10.1); 13.1); 13.2); 13.3); 13.4); 13.5); 13.6); 14.1) i zostały ujęte w 10 zagadnieniach:
1. Nabywania umiejętności posługiwania się określeniami wskazującymi położenie i kierunek. Orientacja przestrzenna.
2. Rytmy i rytmiczność.
3. Kształty i figury - intuicje geometryczne.
4. Klasyfikowanie, systematyzowanie i zbiory.
5. Przyczyna i skutek. Przewidywanie następstw.
6. Nabywanie umiejętności konstrukcyjnych i manipulacyjnych z wykorzystaniem różnych kształtów i figur geometrycznych.
7. Nabywanie umiejętności określania i dokonywania pomiaru wielkości i ciężaru.
8. Przyswajanie określeń czasu.
9. Nabywanie umiejętności określania i dokonywania pomiarów i długości, szerokości i wysokości.
10. Kształtowanie umiejętności liczenia. Kardynalny i porządkowy aspekt liczby.
Plan zajęć o profilu „Łamigłówki - zajęcia matematyczne” zakłada utrwalanie i poszerzanie treści matematycznych poznanych na zajęciach, w trakcie pobytu dzieci w przedszkolu, w godzinach popołudniowych dwa razy w miesiącu, w drugą i czwartą środę. Zakłada on realizację 10 bloków tematycznych, przy czym zagadnienie sformułowane jako: „Kształtowanie umiejętności liczenia. Kardynalny porządkowy aspekt liczby” będzie realizowany w ciągu całego roku szkolnego.
PODSTAWA PROGRAMOWA
4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) przewiduje, w miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);
2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;
3) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć
10. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa („potrafię to zrobić”) i odczuwa radość z wykonanej pracy;
13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) liczy obiekty i odróżnia błędne liczenie od poprawnego;
2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych;
3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi;
4) rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów;
5) wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą;
6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.
14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki;
CELE PROGRAMU
CEL GŁÓWNY
wzbogacenie oferty edukacyjnej przedszkola w zakresie wychowania przedszkolnego o możliwości rozwijania zainteresowań i nabywania umiejętności związanych z naukami ścisłymi a także rozwijanie motywacji do nauki, jako źródła wiedzy.
CELE SZCZEGÓŁOWE
1. Rozbudzanie dziecięcej aktywności i samodzielności poprzez działanie z zakresu edukacji matematycznej.
2. Nabywanie wiadomości i umiejętności poprzez działanie z zakresu edukacji matematycznej.
3. Rozwijanie umiejętności praktycznego zastosowania kompetencji matematycznych w codziennym życiu.
4. Stworzenie warunków sprzyjających zdobywaniu kompetencji matematycznych w toku zabawy.
5. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie technicznym oraz rozwijania umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.
6. Kształtowanie odporności emocjonalnej koniecznej do radzenia sobie z zadaniami o charakterze matematycznym
7. Rozwijanie inteligencji przedoperacyjnej oraz wspomaganie rozwoju rozumowania logicznego na poziomie myślenia operacyjnego.
8. Wspieranie ciekawości, samodzielności i aktywności dzieci w toku działań podejmowanych z zakresu edukacji matematycznej.
ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA
DZIECKO:
– wykorzystuje w zabawach figury geometryczne, rozpoznaje je i nazywa;
– prawidłowo posługuje się określeniami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni;
– porównuje, klasyfikuje przedmioty wg przyjętego kryterium
– dostrzega rytmiczną organizację czasu w stałych następstwach dnia i nocy, por roku, dni tygodnia i miesięcy
– potrafi odtworzyć wysłuchany rytm za pomocą układu klocków, pasków papieru itp.
– potrafi nazwać pory dnia, pory roku, dni tygodnia, miesiące
– stosuje określenia dzisiaj, wczoraj, jutro
– tworzy zbiory wg podanych kryteriów;
– prawidłowo posługuje się liczebnikami w aspektach: kardynalnym i porządkowym;
– poszerza zakres liczenia poza pierwszą dziesiątkę
– wykonuje działania na liczbach z zastosowaniem znaków matematycznych;
– układa i rozwiązuje zadania matematyczne, potrafi ułożyć zapis rozwiązania
– porównuje wielkość przedmiotu względem siebie lub innego przedmiotu
– zna różne rodzaje wag, zna ich rolę w określaniu masy przedmiotów
PLANOWANY PLAN DZIAŁAŃ
KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI LICZENIA.
KARDYNALNY I PORZĄDKOWY ASPEKT LICZBY - działania kontynuowane przez cały rok szkolny:
– Liczenie z wymienieniem kolejnych liczebników głównych; zwrócenie uwagi na rolę ostatniego liczebnika.
– Stwarzanie warunków do liczenia w różnych zabawach, sytuacjach dnia codziennego.
– Rozróżnianie błędnego liczenia od poprawnego.
– Posługiwanie się pojęciem liczby w aspektach kardynalnym i porządkowym.
– Dodawanie i odejmowanie w zakresie 10 z wykorzystaniem palców lub innych zbiorów zastępczych
– Uświadomienie faktu, że ilość nie zależy od sposobu liczenia (od lewej, od prawej)
– Liczenie obiektów znikających, np. wkładanych do kartonu.
– Rozwiązywanie zadań tekstowych na temat znanych dzieciom sytuacji; stosowanie metody symulacyjnej.
– Poznawanie nominałów wybranych monet i banknotów; używanie ich papierowych sylwet w zabawie.
– Rozgrywanie gier planszowych wspierających matematyczne umiejętności dzieci.
– Liczenie przedmiotów w sytuacjach praktycznych, w zabawie, bez ograniczania zakresu liczenia.
– Porównywanie liczebności zbiorów „na oko”
– Ustalanie równoliczności dwóch zbiorów.
– Porównywanie liczebności zbiorów poprzez łączenie ich elementów w pary.
– Przeliczanie elementów zbioru. Odnoszenie liczby ostatniego elementu do liczebności całego zbioru.
– Odwzorowywanie liczebności zbiorów za pomocą liczmanów, rysowania kresek na papierze, klaskania, itp.
– Tworzenie nowego zbioru poprzez dodanie elementu do zbioru poprzedniego.
– Porządkowanie zbiorów wg wzrastającej i malejącej liczby elementów.
– Posługiwanie się pojęciami: o jeden więcej, o jeden mniej.
– Wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania przy pomocy liczmanów.
– Przekładanie konkretnych sytuacji na działania matematyczne.
WRZESIEŃ
– nazywanie i wskazywanie części ciała;
– różnicowanie prawej i lewej strony ciała;
PAŹDZIERNIK
– rozpoznawanie i nazywanie figur geometrycznych;
– zabawy manipulacyjne figurami z wykorzystaniem wyobraźni dziecka; odwzorowywanie kształtów, układanie za pomocą patyczków i sznurka; rysowanie po śladzie;
LISTOPAD
– dostrzeganie rytmów w przyrodzie - dni tygodnia, miesiące
– dzień i noc - obrazki matematyczne
GRUDZIEŃ
– Grupowanie i segregowanie przedmiotów wg dwóch cech. Tworzenie zbiorów.
– Grupowanie i segregowanie przedmiotów wg kilku cech równocześnie. Tworzenie zbiorów.
STYCZEŃ
– pory roku i ich miesiące
– Rozwijanie umiejętności określania czasu poprzez poznanie różnych rodzajów zegarów i innych mierników czasu od starożytności do dnia dzisiejszego.
Wskazywanie pełnych godzin na zegarze
LUTY
– Mierzenie długości, wysokości i szerokości przy użyciu sznurka, patyka, wstążki
– Porównywanie szerokości kilku przedmiotów: szeroki, wąski; szerszy, węższy; najszerszy, najwęższy; takiej samej szerokości
MARZEC
– Poznawanie różnego rodzaju wag. Wyjaśnienie ich roli w określaniu ciężaru przedmiotów. Eksperymentowanie z wagą szalkową: próby ważenia przedmiotów
– Porządkowanie przedmiotów wg wielkości malejącej i wzrastające. Używanie określeń: mały, mniejszy, najmniejszy; duży, większy, największy; taki sam
KWIECIEŃ
– Poprawne używanie określeń czasu: najpierw - później w stosunku do wykonywanych czynności. Prawidłowe stosowanie pojęć: dzisiaj - wczoraj - jutro
– „Wiosenne cyferki” - konkurs plastyczny
MAJ
– Rozpoznawanie i nazywanie figur przestrzennych najczęściej pojawiający się w otoczeniu dziecka: kula - piłka, sześcian - dom
– Porządkowanie jednorodnych obiektów w otoczeniu na podstawie występujących między nimi różnic - rozwijanie umiejętności szeregowania. Budowanie danego szeregu w toku praktycznego działania
CZERWIEC
– Spartakiada matematyczna - zabawy i gry matematyczne z elementem rywalizacji (układanie puzzli, układanie rytmów, zadania z tekstem, itp.)
– Udział 5, 6- latków z lekcji matematyki w Szkole Podstawowej
EWALUACJA KOŃCOWA
1. Ankieta dla rodziców
2. Spartakiada matematyczna - weryfikacja dziecięcych wiadomości z zakresu matematyki
3. Analiza wytworów i prac dzieci
4. Założenie teczek matematycznych - gromadzenie matematycznych kart pracy
|
