PROJEKT: MIEJSCA PAMIĘCI

GROBY, CMENTARZE I POMNIKI NASZEGO REGIONU

Ojczyzna to ziemia i groby.
Narody tracąc pamięć, tracą życie.
(Cyprian Norwid)

Zachowanie pamięci narodu i przechowanie jego dziedzictwa
jest obowiązkiem nie tylko władzy publicznej, ale i całego
społeczeństwa.

(...) Definicja miejsca pamięci narodowej obejmuje obiekty
budowlane, groby i cmentarze wojenne oraz inne przedmioty
upamiętniające postaci i wydarzenia znaczące zarówno dla
Państwa i Narodu Polskiego, jak i innego niż polski narodu.
(Z ustawy sejmowej o miejscach pamięci narodowej)

1. INFORMACJA OGÓLNA

Ziemia Tomaszowska była świadkiem wielu tragicznych i bohaterskich wydarzeń związanych z dziejami narodu polskiego. Konfederacja tyszowiecka, powstania narodowe XIX wieku, zmagania I wojny światowej, najazd bolszewicki w 1920 r., wojna obronna we wrześniu 1939 r., okupacja sowiecka i hitlerowska, walki z UPA to wydarzenia, które pozostawiły wiele grobów oraz upamiętnionych miejsc w naszym regionie. Również w czasach najnowszych (po 1944 r.) zmarli ludzie, o których pamięć powinna zostać zachowana z uwagi na ich wkład w rozwój gospodarczy i kulturalny naszego regionu. Chcemy, by owe groby, cmentarze, pomniki i inne miejsca pamięci stały się punktem wyjścia do przypomnienia faktów, wydarzeń i ludzi minionych czasów. Ziemia Tomaszowska jest również regionem o wielokulturowej przeszłości. Zachęcamy do zwrócenia uwagi na groby i cmentarze żołnierzy innych narodowości, których wojenne losy związały na zawsze z naszą ziemią. W ramach projektu możliwe jest również opisywanie cmentarzy mniejszości narodowych: żydowskich kirkutów, cmentarzy unickich lub prawosławnych i w powiązaniu z tym przedstawienie dziejów i losów społeczności zamieszkujących nasz region przed 1939 r.

2. CELE PROJEKTU:

- Zwrócenie uwagi młodzieży gimnazjalnej na miejsca pamięci narodowej oraz groby osób zasłużonych dla naszego regionu.
- Przypomnienie ważnych wydarzeń i postaci z historii regionalnej.
- Rozwijanie umiejętności poszukiwania i oceniania źródeł wiedzy.
- Kształtowanie przekonania o konieczności stałej opieki nad grobami i miejscami pamięci w regionie.
- Rozszerzenie możliwości realizowania na poziomie gimnazjum ścieżki międzyprzedmiotowej Edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie oraz ważnych elementów wychowania patriotycznego.

3. FORMY UDZIAŁU W PROJEKCIE

CZĘŚĆ I. KONKURS

Udział w konkursie na najciekawszy opis wydarzeń lub dokonań i losów ludzi związanych z określonym grobem, cmentarzem, pomnikiem lub innym miejscem pamięci. Mamy nadzieję na powstanie krótkich opracowań ilustrowanych np. archiwalnymi i aktualnymi zdjęciami, rysunkami czy mapkami bądź też albumów czy nawet prac multimedialnych.

CZĘŚĆ II. INWENTARYZACJA MIEJSC PAMIĘCI NARODOWEJ

Udział w społecznej inwentaryzacji grobów, pomników i miejsc pamięci w regionie, polegający na sfotografowaniu obiektów i wypełnieniu ankiet z wykorzystaniem dostępnej literatury, relacji lub wspomnień. (Karta ankiety w załączeniu). Efektem tej części projektu będzie komputerowa baza danych o miejscach pamięci narodowej naszego regionu opracowana przez organizatorów na podstawie kart nadesłanych przez uczestników projektu.

Uwaga. Szkoła może wziąć udział w obu częściach projektu lub w jednej.

4. ADRESACI PROJEKTU

Młodzież z klas I-III gimnazjum powiatu tomaszowskiego.
Do udziału w projekcie zachęcamy indywidualnych uczniów, kółka historyczne lub zespoły uczniowskie, pracujące pod opieką nauczycieli oraz organizacje działające w szkole np. drużyny harcerskie.

5. ORGANIZATORZY

Gimnazjum nr 2 w Tomaszowie Lubelskim, tel. 084 6642590
Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne, tel. 084 6644578

6. SPRAWY ORGANIZACYJNE

Mirosław Piotrowski e-mail: mpiotr4@poczta.onet.pl

7. AKTUALNE INFORMACJE O PROJEKCIE

Strona internetowa organizatorów http://republika.pl/projekt_2003

8. TERMINY, MIEJSCE SKŁADANIA PRAC

Prace konkursowe należy złożyć organizatorom do 10 września 2004 r.
Karty inwentaryzacyjne można przekazywać systematycznie przez cały okres trwania projektu.

Adres: Gimnazjum nr 2 w Tomaszowie Lubelskim, ul. Kościuszki 86.
Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi we wrzesień 2004 r. w 65 rocznicę wojny obronnej Polski i bitew pod Tomaszowem Lubelskim w 1939 r.

9. OCENA PRAC KONKURSOWYCH

Prace konkursowe oceni niezależne jury powołane przez organizatorów.

Kryteria oceny prac konkursowych:
- zgodność pracy z tematem,
- bogactwo wykorzystanych źródeł informacji,
- interesujący styl opisu wskazujący na samodzielność opracowania,
- poziom estetyczny szaty graficznej,
- dołączony do pracy materiał ikonograficzny,
- odkrywczy charakter pracy.

10. LITERATURA WPROWADZAJĄCA

Cisło B.: Bo wolność krzyżami się mierzy, Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne 1999.
Cisło B.: Tomaszowskie cmentarze, TTR 1993
Cisło B.: Tomaszowskie pomniki, TTR 1988.
Cisło Bolesław: O dawnym Tomaszowie TTR.
Głowacki I.: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1976.
Kawałko D: Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków- Zamość 1994.
Peter J.: Tomaszowskie za okupacji, TTR 1991.