CZYM DZIECKO ŻYJE, TEGO SIĘ NAUCZY.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze krytyki, uczy się potępiać.
Jeżeli dziecko doświadcza wrogości, uczy się walczyć.
Jeżeli dziecko jest zawstydzane, uczy się poczucia winy.
Jeżeli dziecko musi znosić kpiny, uczy się nieśmiałości.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze tolerancji, uczy się być cierpliwym.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze zachęty uczy się ufności.
Jeżeli dziecko jest akceptowane i chwalone, uczy się doceniać innych.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze uczciwości, uczy się sprawiedliwości.
Jeżeli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa, uczy się ufności.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze aprobaty, uczy się lubić siebie.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze akceptacji i przyjaźni, uczy się jak znaleźć miłość w świecie.

„Dzieci dzisiaj - będą dorosłymi jutro.
One będą określać naszą przyszłość.
Cechy jakie zaszczepimy im dzisiaj i warunki życia jakie im stwarzamy
będą decydować o tym, jaki będzie świat w następnym stuleciu”

Przecież dzieci potrzebują odnaleźć w dorosłych nie równoprawnych kolegów, ale dojrzałych i doświadczonych ludzi. Nowoczesne podejście psychologów i pedagogów zakłada, że dziecko jest niepowtarzalną indywidualnością z własnymi zainteresowaniami, możliwościami i umiejętnościami. Należy więc dać dziecku możliwość takich zachowań, które rozwiną jego postawę twórczą tj.: stawianie pytań, dziwienie się, proponowanie, samodzielne rozwiązywanie problemów. Wtedy to dziecko doświadcza poczucia wpływu na tworzone przez siebie sytuacje, ocenia je i widzi konsekwencje swego działania.
Te doświadczenia powodują, że dziecko zaczyna budować pozytywny obraz swojej osoby oraz rośnie w nim odpowiedzialność za swoje czyny. Ważne jest, aby w procesie oddziaływań wychowawczych zarówno rodzice jak i nauczyciele uświadomili dzieciom, że akceptują je takimi, jakimi są, że rozumieją ich uczucia (co nie oznacza, że zgadzają się na takie a nie inne zachowania), aby w ten sposób zaspokoić u dziecka potrzeby: akceptacji, miłości i przynależności. Zaspokojenie tych potrzeb jest niezbędnym warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka. Często to co słyszymy o nas w dzieciństwie wraca do nas w różnych momentach życia i niechcący może zmienić je w koszmar lub dodawać skrzydeł w trudnych chwilach.

Aby dzieci przyjęły główne wartości moralne tj.: dobro, prawdę, uczciwość, sprawiedliwość, odpowiedzialność, współczucie jako własne to powinny być ich współautorami w swojej grupie przedszkolnej oraz w domu. Utworzony wspólnie z nauczycielem tzw.: Kodeks grupy przedszkolnej - kontrakt motywuje dziecko do łatwiejszego przestrzegania tych norm, których to ono było współtwórcą. Trudniej jest przestrzegać te normy, które zostały narzucone z góry. Nie wystarczą jednak tylko ustalone normy i zasady postępowania. Dzieci muszą także znać konsekwencje jakie grożą za niedopuszczalne zachowania.
Przestrzeganie konsekwencji wyraźnie pokazuje dziecku jakie zachowanie prowadzi do jakich skutków. Z upływem czasu wystarczy samo ostrzeżenie. Ważne jest, aby dziecko zlikwidowało skutki niepożądanego zachowania np.: przeprosiło kolegę, naprawiło daną rzecz lub odkupiło z „własnego kieszonkowego” zabawkę.
Zachowanie pożądane powinno być nagradzane. Pochwała skierowana do dziecka ma być jednoznaczna - zwroty „tak, ale”, „jest świetnie, ale” pozbawiają dziecko radości. Należy mówić do dziecka np.: „jestem z ciebie dumna bo wysłuchałeś opowiadania, czekałeś na swoją kolej, nie przerywałeś kolegom” itp.
Bardzo ważne w kształtowaniu postaw młodego człowieka ma ujednolicenie oddziaływań wychowawczych w przedszkolu i w domu, co w przyszłości przyczyni się do ukształtowania młodego pokolenia:

– wrażliwego na potrzeby i krzywdy innych,

– rozumiejącego konieczność poszanowania cudzej własności,

– ceniącego wartości moralne,

– tolerancyjnego, szanującego odmienność i indywidualność,

– posiadającego umiejętność współżycia w społeczeństwie zgodnie z przyjętymi normami, ponoszenia konsekwencji swoich czynów,

– znającego swoje prawa i obowiązki.

Twórcze wychowanie dziecka, pozwalanie mu na odkrywanie własnych, indywidualnych cech, poznawanie praw i obowiązków, wymaga organizowania odpowiednich sytuacji wychowawczych. Taką możliwość w wieku przedszkolnym stwarza nauczyciel i aktywny pobyt dziecka w przedszkolu.
Nowe podejście do wychowania przedszkolnego, nowe metody i formy pracy z dzieckiem stwarzają okazję do:

– stawiania pytań,

– samodzielnego rozwiązywania problemów,

– dokonywania własnej oceny sytuacji,

– dostrzegania konsekwencji swojego działania - tworzenia odpowiedzialności za jego własne czyny,

– rozbudowywania pozytywnego obrazu swojej osoby.

I tak, już na początku roku szkolnego - we wrześniu w każdej sali, w widocznym dla wszystkich miejscu, pojawia się tzw. Kodeks grupy przedszkolnej - kontrakt. Jest to pewnego rodzaju umowa zawierana przez wszystkie dzieci i dorosłych z danej grupy.

Obejmuje ona spisane przywileje, prawa oraz deklaracje dziecięce co do przestrzegania i konsekwencji zapisanych w niej umów. Każde dziecko wyraża swoją akceptację i „podpisuje się” pod nią w dowolnej formie, np.: autoportretu, odcisku swojej dłoni itp. Przez cały rok dzieci i nauczycielki mogą odwoływać się do KONTRAKTU jak do „powszechnie obowiązującego prawa”.

PRAWA DZIECKA
Mam prawo do:

• Wyrażania swoich uczuć i myśli
• Wypowiedzi własnego zdania
• Informacji - dostępności do wiedzy
• Niewiedzy
• Nauki przez zabawę
• Tworzenia, eksperymentowania i doświadczania
• Twórczej aktywności ( muzycznej, ruchowej, śpiew, taniec)
• Radości, śmiechu i dobrego humoru
• Niepowodzeń i łez, gniewu i złego nastroju
• Miłości
• Szacunku
• Życia bez przemocy, bicia, poniżania, znęcania się
• Życia w rodzinie
• Tożsamości, własnego imienia, nazwiska i obywatelstwa
• Tolerancji
• Nagrody
• Tajemnicy
• Intymności
• Wypoczynku i czasu wolnego
• Bycia sobą
• Proszenia o pomoc
• Bezpieczeństwa w życiu i zdrowiu

WZMOCNIENIA POZYTYWNE (NAGRODY)- wg uzgodnień w grupie

KONSEKWENCJE NIEPRZESTRZEGANIA WSPÓLNIE USTALONYCH NORM I ZASAD - wg ustaleń w grupie

Z rozważań wynika, że nierozłącznym tematem podejmującym te treści są PRAWA DZIECKA jako człowieka i pełnowartościowego członka grupy społecznej. Aby pomóc dzieciom odnaleźć się w świecie, dostrzegać swoją indywidualność oraz odrębność innych ludzi, musimy (rodzice i nauczyciele) nie tylko znać, ale przede wszystkim przestrzegać PRAW DZIECKA.
Pierwszym i najważniejszym dokumentem ustanowionym przez dorosłych dla dzieci jest Konwencja Praw Dziecka.
KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA.
20 listopada 1989 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło jednomyślnie Konwencję o Prawach Dziecka. Weszła ona w życie 2 września 1990 r., z chwilą ratyfikowania jej przez dwudzieste państwo. Polska była inicjatorem Konwencji i przystąpiła do niej jako jedno z pierwszych państw, chociaż stosunkowo długi proces ratyfikacji spowodował, że zaczęła ona obowiązywać od 7 lipca 1991 r.
Konwencję nazywa się światową konstytucją praw dziecka. Składa się ona z preambuły zawierającej 13 paragrafów, w których określone zostały założenia ogólne oraz z trzech części postanawiających. Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:

– Dziecko jest samodzielnym podmiotem -ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej;

– Dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności;

– Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka;

– Państwo ma wspierać rodzinę a nie wyręczać ją w jej funkcjach;

Tworząc system ochrony dziecka kierowano się następującymi zasadami:

– Dobra dziecka - wszystkie działania podejmowane są w najlepiej pojętym interesie dziecka;

– Równości - wszystkie dzieci niezależnie od ich cech (koloru skóry, płci, narodowości itp.) mają być równe wobec prawa;

– Poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka - ochronie podlega autonomia rodziny i prawa obojga do decydowania w sprawach dziecka;

– Pomocy państwa w zabezpieczaniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny;

WYKAZ INSTYTUCJI ZAJMUJĄCYCH SIĘ POMOCĄ DZIECIOM

1. Caritas Polska
01-015 Warszawa, Skwer Kard. Wyszyńskiego 6 teł. 530 48 04
lub Oddziału Caritasu działające przy Parafiach

2. Ośrodek Socjoterapii "Szansa"
ul. Korotyńskiego 13 02 - 121 Warszawa
tel./fax 824-37-02
e-mail: szansa@free.ngo.pl

3. Centrum Praw Kobiet
Warszawa ul. Wilcza 60m. 19
tel. 652 01 17, 622 25 17

4. Fundacja "Dzieci Niczyje"
Warszawa, ul. Walecznych 59
tel. 6160268, 61603 14

5. Komitet Ochrony Praw Dziecka
00 259 Warszawa, ul. Boleść 2
tel./fax 831 24 29
e-mail: kopd@kopd.supermedia.pI, www.kopd.supermedia.pl

6. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia"
01-382 Warszawa, ni. Szczotkarska 48a
teł/fax. 666 05 59, tel. bezpłatny O 800 1200 02
e-mail: n1@box43_.Rnet.pl

7. Ośrodki Pomocy Społecznej
(właściwe ze względu na miejsce zameldowania osoby ubiegającej się o pomoc)

8. Policja 997 lub właściwa Komenda Rejonowa Policji

9. Poradnie Pedagogiczno - Psychologiczne

10. Poradnie Wychowawczo - Zawodowe

11. Prokuratura Rejonowa

12. Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno - Konsultacyjne, RODK

13. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci,
00-056 Warszawa, ul. Kredytowa 1a
tel. 627 58 21, 626 27 15

14. Sąd Cywilny Wydział Rodzinny i Nieletnich

W przypadkach wymagających natychmiastowego działania nie obowiązuje właściwość miejscowa Policji, Prokuratury i Sądu. W Sądach obowiązują codzienne dyżury Sędziów. Instytucje umieszczone pod numerami 1, 7, 13 oferują głównie pomoc rzeczową.
Kontakt z Rzecznikiem Praw Dziecka odbywa się za pośrednictwem Biura Rzecznika Praw Dziecka. Każdy może kierować swoje uwagi wprost do Rzecznika osobiście lub za pomocą poczty elektronicznej, telefonicznie lub wysyłając list. Rzecznik gwarantuje zachowanie poufności informacji.
adres:
Biuro Rzecznika Praw Dziecka
ul. Śniadeckich 10
00-656 Warszawa
Biuro przyjmuje codziennie w godz. 8.15-16.15 w czwartek 10.00-18.00
Telefon informacyjno-interwencyjny
(22) 696 55 50
czynny codziennie w godz. 8.15-20.00
fax: (22) 629 60 79 (całodobowo)
Adres poczty elektronicznej:
rzecznik@brpd.gov.pl

Druk