79. Rocznica Bitew Pod Tomaszowem Lubelskim

18.09.2018

W dniach 14-16 września 2018 r w Tomaszowie odbyły się uroczystości rocznicowe upamiętniające 79. rocznicę Bitew Września 1939 r. pod Tomaszowem Lubelskim, objęte Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. W skład Komitetu Honorowego weszli:

Ks. Bp. dr Józef Guzdek - Biskup Polowy Wojska Polskiego
Jan Józef Kasprzyk - Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Gen. insp. dr Jarosław Szymczyk - Komendant Główny Policji

W piątek 14 września w Tomaszowskim Domu Kultury młodzież szkół podstawowych z terenu miasta uczestniczyła w prelekcji pt. „Za Ojczyznę, za honor, za nas” przygotowanej przez Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. Dra Janusza Petera

W sobotę 15 września po raz siódmy odbył się Półmaraton Pamięci Żołnierzy Września 1939 r. oraz inne imprezy sportowe organizowane w ramach rocznicy Bitew Wrześniowych, wszystkie one rozpoczęły się przed pomnikiem poświęconym Żołnierzom Września 1939 r., gdzie sportowcy oddali hołd poległym składając wiązanki kwiatów.

Główne uroczystości patriotyczno-religijne zainaugurowała Msza Święta Celebrowana przez Ks. Biskupa Mariana Leszczyńskiego uczestnicy udali się na cmentarz wojenny 1939 r., gdzie spoczywa ponad 350 żołnierzy poległych w Bitwach Tomaszowskich. Uroczystości na cmentarzu zakończył Apel Pamięci i salwa honorowa kompanii honorowej 3 Batalionu Zmechanizowanego z Zamościa.

Wieczorem w Tomaszowskim Domu Kultury odbył się koncert patriotyczny Zespołu Góralskiego „Góralska Hora”. Zorganizowanie koncertu było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

W ostatni dzień obchodów rocznicowych odbyło się Widowisko Historyczne „Ocalić od Zapomnienia”

To było największe widowisko historyczne w regionie. Na łąkach Stadniny Koni „Pod Lasem” w Dąbrowie Tomaszowskiej rekonstruktorzy zademonstrowali jak wyglądały epizody drugiej wojny światowej na ziemi tomaszowskiej, od walk żołnierzy września w 1939 roku, przez represje niemieckie na ludności cywilnej, przejście pierwszego frontu ukraińskiego w ramach Operacji Lwowsko - Sandomierskiej, a skończywszy na wydarzeniach spod Skierbieszowa, kiedy zostało rozbite zgrupowanie Armii Krajowej, które szło z pomocą powstańczej Warszawie.

Rekonstrukcja, która w tym roku była organizowana po raz dziesiąty przyciągnęła tysiące osób z całego kraju i najlepszych rekonstruktorów, którzy mogli pochwalić się zabytkowymi pojazdami i wyposażeniem. Szczególną uwagę przyciągnęła Grupa Rekonstrukcji Historycznej Ludności Cywilnej z Tomaszowa Lubelskiego, która, jako najliczniejsza, bo ponad 50 osobowa, zaprezentowała życie, obrzędy a także tragedie cywili w czasach II Wojny.

Kulminacyjnym punktem widowiska była rekonstrukcja zrzutu Cichociemnych w ramach Operacji „RIPOSTA” do którego doszło pod koniec lata 1943 roku na placówkę odbiorczą. Wśród Cichociemnych, których wówczas zrzucono do okupowanego przez Niemców kraju, był przedwojenny funkcjonariusz Policji Państwowej. W tej wyjątkowej inscenizacji wzięli udział byli żołnierze jednostki wojskowej GROM, którzy wykazali się dużym kunsztem i profesjonalizmem skacząc na historycznych już dziś spadochronach, ale przede wszystkim w historycznym umundurowaniu i ekwipunku.

Organizatorami Widowiska Historycznego „Ocalić od Zapomnienia 2018” byli Wojciech Żukowski Burmistrz Miasta Tomaszów Lubelski oraz Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Współorganizacji podjęły się: Stowarzyszenie Nowe Miasto i Tomaszowski Szwadron im. 1 Pułku Ułanów Korpusu Ochrony Pogranicza.

Opiekę merytoryczną nad widowiskiem sprawowało Biuro Historii i Tradycji Policji KGP, które zaprezentowało także wystawę zatytułowaną „Funkcjonariusze Policji Państwowej – Cichociemni Żołnierze AK”. Wystawę można obecnie zwiedzać w Urzędzie Miasta w Tomaszowie Lubelskim.

Nasze uroczystości swoją obecnością zaszczycili:

Płk Mirosław Demediuk reprezentujący szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Ministra Jana Józefa Kasprzyka
Ks.Kan. Płk. Mgr Bogusław Romankiewicz reprezentujący Bp Gen. Bryg. Dr Józefa Guzdka Biskupa Polowego Wojska Polskiego
Nadkom. Krzysztof Musielak Dyrektor Biura Historii i Tradycji Policji reprezentujący Komendanta Głównego Policji gen. insp. dr Jarosława Szymczyka
Ksiądz Bp dr hab. Mariusz Leszczyński Biskup pomocniczy
Poseł na Sejm RP Tomasz Zieliński
Płk Tadeusz Nastarowicz dowódca 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. Hieronima Dekutowskiego ps. "Zapora"
insp. Robert Szewc Komendant Wojewódzki Policji w Lublinie
mł insp. Artur Deryło Komendant Powiatowy Policji w Tomaszowie Lubelskim
mł. bryg. Andrzej Mandziuk Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej

Organizację Widowiska Historycznego wsparły finansowo:

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Ministerstwo Obrony Narodowej
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
Pool Broker sp. z o.o. Powszechne Biuro Ubezpieczeń sp. z o.o. w Lublinie
Nadleśnictwo Tomaszów
Firma Brokerska Lewczuk sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tomaszowie Lubelskim
Grupa Oscar Leszek i Agata sp. z o.o. oddział w Tomaszowie Lubelskim
Agencja Ubezpieczeniowa „Piech”
Firma „Karswid” z Tomaszowa Lubelskiego
Firma Wyroby Domowe Zbigniew Wolańczyk z Narola

Składamy serdeczne podziękowania za pomoc w organizacji:

Panu Piotrowi Kudlickiemu za udostępnienie gruntów na których odbyło się Widowisko Historyczne
Pracownikom Tomaszowskiego Domu Kultury
Pracownikom Miejskiego Zarządu Dróg w Tomaszowie Lubelskim
Komendzie Powiatowej Policji w Tomaszowie Lubelskim
Oddziałowi Żandarmerii Wojskowej w Lublinie
Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej
Strażakom Ochotniczej Straży Pożarnej
Strzelcom Jednostek Strzeleckich 2019 z Tomaszowa Lubelskiego, 2020 z Zamościa i 2011 z Krasnegostawu
Pracownikom Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Orląt Lwowskich w Tomaszowie Lubelskim
Pracownikom Wydziału Oświaty, Kultury, Sportu i Spraw Społecznych Urzędu Miasta w Tomaszowie Lubelskim
Żołnierzom 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej
Żołnierzom 3 Batalionu Zmechanizowanego z Zamościa
Tomaszowskiemu Towarzystwu Regionalnemu im. Dra Janusza Petera
Wolontariuszom